Nhện gié hại lúa – Dấu hiệu và cách phòng trừ hiệu quả

Với khí hậu nhiệt đới ẩm đặc trưng, Việt Nam là điều kiện lý tưởng để cây lúa phát triển – nhưng cũng là môi trường thuận lợi cho nhiều loại dịch hại, trong đó có nhện gié hại lúa, một loài gây hại cực nhỏ nhưng có sức tàn phá lớn.

Nếu không phát hiện sớm và có biện pháp xử lý kịp thời, nhện gié có thể làm giảm mạnh năng suất và chất lượng hạt lúa. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loài dịch hại này và cách kiểm soát hiệu quả để bảo vệ mùa màng.

Nhện gié hại lúa là gì?

Nhện gié có tên khoa học là Steneotarsonemus spinki, thuộc họ Tarsonemidae. Chúng có kích thước siêu nhỏ, chỉ khoảng 0.2–1mm, mắt thường gần như không nhìn thấy được. Nhện gié thường sống bên trong bẹ lá, gié lúa, và đôi khi cả bên trong vỏ trấu của hạt lúa.

Đặc biệt, vòng đời của chúng rất ngắn – chỉ từ 4 đến 13 ngày, nhưng mỗi con cái có thể đẻ tới 50 trứng, cho thấy tốc độ sinh sản cực kỳ nhanh. Điều này lý giải tại sao nhện gié có thể bùng phát rất mạnh nếu không được kiểm soát đúng cách.

Dấu hiệu nhận biết nhện gié hại lúa

Nhện gié thường không dễ phát hiện bằng mắt thường. Tuy nhiên, một số dấu hiệu sau có thể giúp bạn nhận biết sớm:

• Trên bẹ lá: Xuất hiện các vết thâm nâu, đen như “vết cạo gió”, có thể lan rộng thành từng mảng.

• Trên bông lúa: Bông trổ đứng, hạt không no, biến dạng hoặc bị lép.

• Trên thân cây: Dảnh lúa bị lùn, sinh trưởng yếu, chậm trổ.

• Trên vỏ trấu: Có thể xuất hiện các vết sẫm màu, bông trắng giống như bị sâu đục thân.

Khi thấy các triệu chứng trên, bạn nên bóc bẹ lá hoặc dùng kính lúp kiểm tra kỹ để phát hiện nhện gié sớm.

Tác hại của nhện gié đến cây lúa

Không chỉ gây hại trực tiếp bằng cách chích hút nhựa cây, nhện gié hại lúa còn để lại vết thương hở – là cửa ngõ cho nhiều loại nấm và vi khuẩn tấn công như bệnh thối bẹ, lép hạt, vi khuẩn thối đen…

Tác hại của nhện gié bao gồm:

• Giảm tỷ lệ đậu hạt, gây lép lửng, giảm năng suất.

• Làm giảm chất lượng gạo thương phẩm.

• Gây hư hại gốc rạ, ảnh hưởng đến vụ sau nếu không vệ sinh đồng ruộng.

• Làm tăng chi phí sản xuất do phải phun thuốc nhiều lần.

Khi nào nhện gié hại lúa phát sinh mạnh nhất?

Theo kinh nghiệm và báo cáo từ các vùng trồng lúa lớn như ĐBSCL và miền Trung, nhện gié hại lúa thường gây hại nặng vào:

• Vụ Hè Thu: Thời tiết nắng nóng, khô hạn là điều kiện lý tưởng.

• Giai đoạn làm đòng đến trổ bông: Lúa yếu, dễ bị chích hút, bông lúa nhạy cảm.

Ngoài ra, những ruộng lúa bón thừa đạm, gieo sạ quá dày hoặc để lúa chét tồn tại sau thu hoạch cũng rất dễ bị nhện gié tấn công.