Cách bảo trì và vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời đúng cách

Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần lắp đặt xong là hệ thống điện mặt trời có thể vận hành ổn định suốt hàng chục năm. Thực tế, nếu không bảo trì và vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời định kỳ, hiệu suất có thể giảm tới 20–30% do bụi bẩn, lá cây, phân chim hoặc cặn muối bám trên bề mặt.

Những yếu tố này tạo ra lớp màng ngăn ánh sáng, khiến tế bào quang điện hấp thụ ít năng lượng hơn. Ngoài ra, nếu để lâu ngày, hơi ẩm và bụi có thể gây ăn mòn khung nhôm, nứt kính hoặc tạo điểm nóng (hotspot) làm giảm tuổi thọ tấm pin.

Một hệ thống được bảo trì đúng cách không chỉ duy trì hiệu suất ổn định mà còn giúp bảo vệ khoản đầu tư hàng chục triệu đồng của người dùng.

Thời gian và tần suất vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời

Tần suất vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời phụ thuộc vào vị trí lắp đặt và môi trường xung quanh:

Ngoài ra, bà con nên chú ý:

• Vệ sinh vào sáng sớm hoặc chiều muộn, khi tấm pin nguội, để tránh sốc nhiệt.

• Không nên vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời giữa trưa nắng gắt vì có thể làm nứt kính.

• Theo dõi sản lượng điện hằng tháng – nếu giảm 5–10% mà không do thời tiết, có thể hệ thống đang cần được vệ sinh.

Chuẩn bị dụng cụ và dung dịch làm sạch an toàn

Khi vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời, điều quan trọng là tránh làm trầy xước hoặc hỏng lớp phủ chống phản quang.
Bạn nên chuẩn bị:

• Bàn chải lông mềm hoặc cây lau chuyên dụng.

• Vòi nước áp suất thấp.

• Nước sạch hoặc nước khử ion/nước cất.

• Khăn microfiber hoặc cây gạt nước để làm khô.

Nếu dùng dung dịch rửa, chỉ nên chọn xà phòng trung tính hoặc dung dịch chuyên dụng cho pin mặt trời, tuyệt đối không dùng hóa chất mạnh, nước rửa kính, hoặc chất tẩy có axit/kiềm.

Quy trình vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời đúng cách

Một quy trình vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời tiêu chuẩn gồm 4 bước sau:

Bước 1 – Ngắt điện hệ thống:
Tắt công tắc DC/AC trước khi vệ sinh để đảm bảo an toàn điện.

Bước 2 – Xả bụi sơ bộ:
Dùng vòi nước áp suất thấp rửa qua bề mặt để loại bỏ bụi, tránh chà trực tiếp khi còn cát.

Bước 3 – Chà nhẹ nhàng:
Dùng bàn chải mềm hoặc bọt biển chà nhẹ theo chuyển động tròn, tránh dùng lực mạnh. Với vết bẩn cứng đầu (phân chim, nhựa cây), nên làm ướt vài phút trước khi lau.

Bước 4 – Rửa và làm khô:
Rửa lại bằng nước sạch, sau đó dùng cây gạt nước hoặc khăn mềm lau khô để tránh vệt nước đọng.

Thời gian lý tưởng là sáng sớm (5h30–8h) hoặc chiều muộn (16h–18h), khi tấm pin nguội hoàn toàn.

Lưu ý an toàn khi bảo trì và vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời

• Luôn mang găng tay, giày chống trượt và dây an toàn khi làm việc trên mái nhà.

• Không bao giờ đứng, ngồi hoặc đặt vật nặng lên bề mặt pin.

• Không dùng máy phun áp lực cao, vì nước có thể lọt vào hộp đấu nối gây chập điện.

• Sau khi vệ sinh, chờ khô hoàn toàn (30–60 phút) rồi mới bật lại hệ thống.

Kiểm tra hệ thống định kỳ để kéo dài tuổi thọ

Sau khi vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời, bạn nên kiểm tra sơ bộ các bộ phận chính:

• Khung giá đỡ: xem có rỉ sét hoặc ốc vít lỏng không.

• Dây điện và đầu nối: đảm bảo không bị chuột cắn, đứt gãy hoặc oxy hóa.

• Biến tần (Inverter): kiểm tra xem có báo lỗi, quá nhiệt hoặc bụi che khe tản nhiệt.

Đối với hệ thống lớn, việc thuê đơn vị bảo trì chuyên nghiệp định kỳ 1–2 lần/năm là rất cần thiết. Họ có thể sử dụng camera nhiệt để phát hiện điểm nóng, kiểm tra vi nứt hoặc hư hại bên trong mà mắt thường không thấy.

Những sai lầm thường gặp khi vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời

• Dùng nước máy cứng, để lại vệt trắng trên bề mặt.

• Sử dụng miếng cọ kim loại, làm trầy lớp phủ chống phản quang.

• Vệ sinh vào giữa trưa, gây nứt kính do sốc nhiệt.

• Quên tắt nguồn điện khi bắt đầu vệ sinh.

Những sai lầm này không chỉ làm giảm hiệu suất mà còn mất hiệu lực bảo hành của nhà sản xuất.

Khi nào nên thuê dịch vụ bảo trì chuyên nghiệp?

Nếu hệ thống của bạn:

• Lắp trên mái cao, khó tiếp cận.

• Có công suất lớn (trên 10kWp).

• Xuất hiện hiện tượng sụt giảm sản lượng không rõ nguyên nhân.

Khi đó, nên thuê đơn vị bảo trì uy tín để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Các gói dịch vụ hiện nay dao động từ 1 – 3 triệu đồng/lần, tùy quy mô hệ thống.

Bảo trì và vệ sinh tấm pin năng lượng mặt trời không chỉ là việc giữ sạch đơn thuần, mà là giải pháp bảo vệ đầu tư và duy trì hiệu suất lâu dài.
Chỉ với vài lần vệ sinh mỗi năm, bạn có thể:

• Tăng sản lượng điện từ 10–25%.

• Giảm nguy cơ hư hỏng linh kiện.

• Gia tăng tuổi thọ toàn hệ thống lên đến hơn 25 năm.

Nếu không có thời gian tự thực hiện, bà con có thể tìm đến đơn vị cung cấp dịch vụ năng lượng mặt trời uy tín như Agtek – nơi hỗ trợ bảo trì, vệ sinh và kiểm tra hệ thống định kỳ bằng quy trình an toàn, thiết bị chuyên dụng và đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm.