Drone phun thuốc: Cách tính liều lượng chuẩn xác nhất

Việc sử dụng drone nông nghiệp trong phun thuốc bảo vệ thực vật đang trở nên phổ biến tại Việt Nam nhờ khả năng tiết kiệm nước, giảm nhân công và tăng hiệu quả phòng trừ sâu bệnh. Tuy nhiên, để phát huy tối đa hiệu quả, cách tính liều lượng thuốc khi sử dụng drone là yếu tố quyết định. Sai sót trong khâu tính toán có thể dẫn đến cháy lá, giảm năng suất hoặc gây ngộ độc cây trồng.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm vững phương pháp tính liều lượng thuốc chính xác, an toàn và phù hợp với từng điều kiện thực tế.

Nguyên tắc cơ bản khi tính liều lượng thuốc cho drone nông nghiệp

Drone nông nghiệp hoạt động theo nguyên tắc phun thể tích cực thấp (ULV) – chỉ dùng 10–15 lít nước/ha, ít hơn rất nhiều so với phương pháp truyền thống (300–500 lít/ha). Vì vậy, dung dịch phun có nồng độ hoạt chất cao hơn nhưng tổng lượng hoạt chất phải giữ nguyên theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Điều này đồng nghĩa:

• Không tính theo “nồng độ pha” như cách truyền thống (ml thuốc/lít nước).

• Chỉ tính theo liều lượng thuốc trên diện tích (L/ha hoặc g/ha).

Người vận hành phải xác định lượng thuốc dựa trên diện tích phun, sau đó điều chỉnh lượng nước để phù hợp với dung tích bình chứa của drone.

Công thức tính liều lượng thuốc khi sử dụng drone nông nghiệp

Để đảm bảo chính xác, hãy áp dụng công thức tiêu chuẩn sau:

1. Xác định tổng lượng thuốc cần dùng:

Tổng thuốc = Liều lượng (L/ha)x Diện tích phun (ha)

2. Xác định lượng nước cần thiết:

Tổng nước = Lượng nước phun (L/ha) × Diện tích phun (ha)

3. Xác định số chuyến bay cần thiết:

Số chuyến = Tổng dung dịch (thuốc + nước) / Dung tích bình chứa​

4. Xác định lượng thuốc và nước cho mỗi bình:

Thuốc/bình = Tổng thuốc / Số chuyến

Nước/bình = Tổng nước / Số chuyến

Ví dụ minh họa cụ thể

Giả sử:

• Diện tích phun: 5 ha

• Liều lượng thuốc: 1.2 L/ha

• Lượng nước phun: 12 L/ha

• Dung tích bình máy bay: 20 L

Bước tính:

👉 Kết quả: Mỗi chuyến bay cần pha 1.5 L thuốc + 15 L nước, đảm bảo tổng lượng thuốc trên 5 ha đạt chuẩn 1.2 L/ha.

Lưu ý quan trọng khi pha thuốc và vận hành

1. Tuân thủ đúng thứ tự pha trộn

Nếu phối trộn nhiều loại thuốc, cần tuân theo quy tắc:
Bột (WP) → Hạt (WG) → Huyền phù (SC) → Nhũ dầu (EC) → Phân bón lá/Chất hỗ trợ.

Việc pha sai thứ tự dễ gây kết tủa, tắc vòi phun và làm hỏng hệ thống.

2. Sử dụng nước đạt tiêu chuẩn

Nước nên có pH trung tính (6.5–7.0), không chứa tạp chất hay kim loại nặng. Nước kiềm hoặc nhiễm phèn có thể làm giảm hiệu quả hoạt chất.

3. Dùng chất hỗ trợ (Adjuvants)

Các chất bám dính và trải loang giúp giọt thuốc lan đều trên bề mặt lá, tăng hiệu quả hấp thu và hạn chế trôi dạt.

4. Hiệu chuẩn trước khi bay

Trước khi vận hành, hãy cho drone chạy thử với nước sạch để kiểm tra lưu lượng phun, độ cao, vòi phun hoạt động đều và phân bố sương thuốc đồng nhất.

Xem thêm: Hướng dẫn phun thuốc trừ sâu an toàn, hiệu quả

Các yếu tố ảnh hưởng đến liều lượng và hiệu quả phun

1. Điều kiện thời tiết

• Không phun khi gió > 5 m/s hoặc trời sắp mưa.

• Nhiệt độ lý tưởng: 20–30°C.

• Phun vào sáng sớm hoặc chiều muộn để giảm bay hơi thuốc.

2. Mật độ và giai đoạn cây trồng

• Cây tán dày → bay thấp hơn, tốc độ chậm hơn để thuốc thấm sâu.

• Cây non, tán thưa → có thể bay cao hơn, nhanh hơn.

• Giai đoạn trổ bông (lúa, ngô) → cần tập trung thuốc vào phần bông, giảm độ cao bay.

3. Loại thuốc sử dụng

Mỗi loại thuốc (trừ sâu, trừ bệnh, trừ cỏ) có đặc tính khác nhau. Hãy đọc kỹ nhãn hướng dẫn sử dụng cho drone nông nghiệp (TCCS 830:2022/BVTV) để tính toán chính xác.

Phòng tránh rủi ro khi sử dụng drone phun thuốc

Ngộ độc thực vật

Do pha sai tỷ lệ hoặc phun quá liều → gây cháy lá, khô mép.
Cách khắc phục:

• Luôn kiểm tra công thức 3 lần trước khi pha.

• Không phun vào trưa nắng.

• Thử nghiệm trên diện tích nhỏ trước khi phun đại trà.

An toàn cho người vận hành

Người pha thuốc phải trang bị PPE (găng tay, kính, khẩu trang, ủng) và không đứng gần khu vực máy bay phun.

Bảo dưỡng thiết bị

Sau mỗi lần phun, cần rửa sạch bình chứa, lọc và vòi phun, tránh tích tụ hóa chất gây ăn mòn hoặc tắc nghẽn.

Hiểu đúng và tính toán chính xác liều lượng thuốc khi sử dụng drone nông nghiệp không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo an toàn cho cây trồng, con người và môi trường.

Cốt lõi của thành công nằm ở ba yếu tố:

• Đúng liều lượng.

• Đúng cách pha.

• Đúng điều kiện bay.

Khi tuân thủ đúng quy trình này, người nông dân hoàn toàn có thể biến công nghệ bay thành công cụ nông nghiệp chính xác, giúp tăng năng suất và phát triển bền vững.

​